Wat doen met kadavers van dieren zonder (gekende) eigenaars?
Juridische informatie aangaande kadavers van dieren zonder (gekende) eigenaars
In het wild levende dieren noemt men juridisch ‘res nullius’ dieren, dit zijn dieren zonder eigenaar. De definitie van ‘res nullius dieren’ is ‘dieren die niet onder eigendom van een persoon vallen en die leven op terreinen of plaatsen die niet afgesloten zijn door een doorlopende constructie die erop gericht is de verspreiding van de dieren naar omliggende terreinen en plaatsen onmogelijk te maken, ongeacht de aard of de bedekking van die plaatsen’.
Wettelijk gezien vallen de kadavers van deze res nullius dieren zowel buiten de bevoegdheid van ANB als van OVAM. De juridische definitie van een afvalstof is ‘elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen’. Aangezien het hier gaat om dieren zonder eigenaar is er geen houder die zich er zou kunnen of willen van ontdoen. Een uitzondering hierop is dood ongedierte dat vrijkomt bij ongediertebestrijding (bv. in een voedingsbedrijf, want dat wordt door de wetgeving wel aanzien als een afvalstof, meer bepaald een bedrijfsafvalstof. De houder wil er zich van ontdoen en mag dit dood ongedierte bijgevolg verwijderen als restafval.
De kadavers van res nullius dieren worden uitgesloten uit het toepassingsgebied van de Europese verordeningen 1069/2009 en 142/2011 die richtlijnen bevatten voor het verwijderen van afval en kadavers. OVAM en ANB zijn dan ook van mening dat, slechts indien kadavers/delen van kadavers van res nullius dieren hinderlijk zijn voor mens en milieu, de verwijdering ervan in analogie met deze wetgeving moet gebeuren.
In deze tabel res nullius (pdf – 82 KB) zijn de aanbevelingen opgenomen voor het verwijderen van kadavers van res nullius dieren om mogelijke hinder te voorkomen.
Wanneer kadavers zich bevinden op privéterrein, is de eigenaar van het terrein verantwoordelijk voor de opruiming van de kadavers. Wanneer de kadavers zich bevinden op openbaar domein, is de gemeente verantwoordelijk voor de opruiming van de kadavers (cfr. de nieuwe gemeentewet art 135).
Opgelet! Indien door een bepaalde ziekte bij in het wild levende dieren een risico ontstaat voor de volksgezondheid, voor de diergezondheid of voor de natuur, treedt het Wildedierenziektedecreet in werking. Dan kunnen specifieke bioveiligheidsmaatregelen worden opgelegd.
| Zo worden sinds de uitbraak van Afrikaanse varkenspest bij everzwijnen in Wallonië, alle dood gevonden everzwijnen in Vlaanderen ingezameld voor analyse, tenzij ze een duidelijk slachtoffer zijn van jachtactiviteiten.
Wat moet je doen als je zo’n kadaver vindt? Blijf steeds op afstand en raak het kadaver niet aan! Bel zo spoedig mogelijk het contactpunt voor jouw provincie zodat het kadaver wordt opgehaald voor onderzoek:
De gecontacteerde medewerker van het provinciale opvangcentrum voor wilde dieren zal vragen naar jouw precieze locatie en de situatie ter plaatse (ziet het kadaver er nog intact uit, of is het al deels vergaan, ligt het in een bos of langs de weg, is het een klein big of een groter zwijn, …). De medewerker zal vervolgens verdere instructies geven. Deze persoon zal jou eventueel vragen om niet weg te gaan tot wanneer een ploeg ter plaatse komt om het kadaver op te halen voor onderzoek. Op die manier proberen we samen om eventuele ziekten bij wilde zwijnen snel vast te stellen en verdere spreiding te voorkomen. |
| Daarnaast worden ook dode vogels onderzocht op vogelgriepvirussen en andere ziektekiemen.
Wat moet je doen als je zo een kadaver vind? Meld abnormale sterfte van wilde vogels in Vlaanderen en in Wallonië steeds via het gratis telefoonnummer van het ‘call center vogelgriep’: 0800/99777. Deze kadavers zullen, als ze voldoen aan de gestelde onderzoekscriteria, door ANB worden ingezameld voor onderzoek op ziektekiemen zoals vogelgriepvirussen. |
| Ook dode amfibieën worden onderzocht op ziektekiemen.
Wat moet je doen als je zo een kadaver vind? Wanneer je een dode amfibie in Vlaanderen aantreft waarbij het kadaver relatief vers is én intact is zonder traumatische doodsoorzaak (dus géén aangereden amfibieën, kadavers die zijn aangepikt door dieren en géén verdronken amfibieën) breng je deze best steeds naar één van de volgende Opvangcentra voor Wilde dieren (VOC) zodat de doodsoorzaak wordt onderzocht:
Verpak het kadaver in een dubbele plastic zak of berg het op in een plastieken doosje. Volg steeds het veiligheidsprotocol om ongewilde verspreiding van het virus te voorkomen. |
