fbpx Skip to main content
search

Tot nu toe hadden onze kersverse jonge jagers enkel aandacht voor Theorie en Praktijk.
En hier qua Hagelkalibers vooral, eigenlijk alleen, contact met Kaliber 12.

Hagel Kaliber formule – diameter (mm), n: kaliber

En om nog even bij de theorie te blijven, iedereen weet de basis van de kalibers (aanduiding van de binnendiameter van loop) bij hagelwapens: uit het latijn “qua libra” ofte per pond; Bij kaliber 12 werden 12 identieke kogels gemaakt uit een pond lood.
Maar er is zelfs ook een formule voor de omrekening van kaliber naar mm.
 
Om de kennis van de Jong-Jagers, maar ook de andere wat aan te scherpen, hieronder enkele markante voorbeelden van opmerkelijk kalibers.

Canardouze

Canardouze

De Canardouze (of ook Canardière), zoals aangegeven in de naam (Canard & Douze) werd specifiek gebruikt voor de jacht op Eenden (Frans: Canard) en bij uitbreiding waterwild. Het is een kaliber 12 (Frans: Douze).
Maar geen gewone kaliber 12. Een juxtaposé met een kamerlengte tot 89 mm (tegenover normaal 76 mm), met lange lopen van 80 tot 90 cm (normaal ongeveer 70cm) en een gewich van 4 tot 6 kg zwaar. De mikafstand gaat tot 80 meter. Specifiek ook nog is dat er door middel van een 2e trekker twee patronen tegelijk kunnen worden afgevuurd. Hierbij wordt tot 114 gram hagel afgevuurd met een een klein nadeel, een een geweldige terugslag. Dit maakt dat dit geweer enkel liggend gebruikt wordt.
De lange afstand (tot 80 meter) maakte het gebruik specifiek: waterwild dat op zee ligt (niet vliegend) geschoten vanaf het land of soms werd het geweer gemonteerd op een kano en vanaf het water werd een groep eenden (tot meer dan 60 stuks tegelijk) geschoten.

Kaliber .410

In het Nederlands gebruiken we het woord Kaliber voor zowel Hagel als Kogelwapens. In het engels is dit verschillend. Daar heeft men over “gauge” voor Hagel en “bore” voor Kogel.
En, welnu, het Hagelkaliber .410 is eigenlijk een Kaliber voor hagelpatronen, maar uitgedrukt in “bore”, zoals Kogelpatronen. De afmeting is .410 Inch of omgerekend 10,4 mm. Indien we de .410 zouden willen uitdrukken in Hagelkaliber (gauge) zou dit ongeveer een kaliber 67-68 zijn.
Het .410 kaliber wordt soms gekozen voor starters of jongeren, gezien de zeer geringe terugslag. Het gebruik blijft doorgaans beperkt tot de kleiduif discipline “Skeet” en af en toe voor het “schieten” van konijnen of stilzittende vogels.
Op bijgaande foto een wel zeer grote diversiteit van hagellading. Waar meestal enkel de hagel met FN nummering 7 tot 9 gebruikt wordt.

.410 ladingen

100 Metri (Centi Metri)

100 Metri

Door gebruik te maken van een speciale prop, een soort omgekeerde Cup, geeft dit patroon pas een redelijke spreiding vanaf 100 meter. Ideaal dus om op lange afstand wild aan te spreken.
 
 
 
 
 

Blind Side

Blind Side

Winchester, vooral bekend van de (western) kogelgeweren, heeft recent innovatief hagelpatroon op de markt.Door middel van een achthoekig ontwerp past er ongeveer 15% meer hagel in een standaard patroon. De patronen zijn echter enkel te verkrijgen, in de bij ons verboden, nr 2.
 
 
 
 
 
Meer weten, kijk gerust op de aparte pagina – Hagel Kalibers

15 Comments

  • gundog schreef:

    Dispersante hagel is niet nieuw.en ik heb er ook zat verschoten ( bij sportskeet op de middenpost )
    Ook erg populair bij de konijnen jacht. Ik ga er vanuit dat deze Winchester patronen loodhagel bevatten en dus niet geschikt voor de jacht in Vlaanderen en Nederland. Dispersante staalhagel is ook niet haalbaar omdat staal niet deformeerd zoals lood en dus levensgevaarlijk is. Jammer dat ze er niet in hagel 3 zijn lijkt me goed voor de ganzen.

  • pijlstaart schreef:

    Blind side hagelpatronen zijn staalhagelpatronen, waarvan de nr 2, overeenkomt met .15 inch ofwel 3.81 mm, wat naar mijn weten kleiner is dan 4 mm.

  • Stefaan Hublou S. schreef:

    Boeiende weetjes, ik leer nog bij…

  • weidman schreef:

    Aanvullend aan voorgaand interessant onderwerp :
    In de “jagersvolksmond” wordt nogal eens beweerd dat een cal 20 (of kleiner) geen geschikt wapen is om bv haas of eend te bejagen.
    Cal 20-jagers weten dat de weidelijke trefafstand t.o.v. een cal 12 niet verschilt, doch gezien minder hagel aanwezig is in het cal 20, het schot “beter” geplaatst moet zijn. Een voordeel van een cal 20 is, door het feit dat er op zich minder hagel verspreid wordt, de kans op “ziekschieten” -meer randhagel in cal 12-, zelfs te verkiezen is.
    Veel jagers verkiezen cal 12 omdat met de aanwezigheid van 36 gram en meer, hagel wild op grotere afstanden 40 meter en verder..(afhankelijk van de wijze waarop bv het haas wegvlucht) kan gestrekt worden, hetgeen wel eens verkeerd wordt voorgesteld !!!
    Is deze stelling terecht ?

  • pijlstaart schreef:

    Cal 20 is een zeer degelijk jachtkaliber, als je gebruik kan maken van loodhagel of tungsten.
    Goede schutters strekken hiermee wild op afstanden die minstens even groot zijn dan bij een cal 12.
    Echter, met een cal 12, heeft men meer mogelijkheden, daar er een grotere keuze in patronen is.
    Bij een 20 gebruikt men meestal 24 tot 28 gram hagel, daar waar men met een 12 ook deze hagelgewichten kan verschieten maar waar indien nodig ook ladingen van 32 tot 36 gram kunnen verschoten worden, wat met staalhagel toch enkele voordelen oplevert.
    Met andere woorden, men kan met een 12 doen wat men met een 20 kan, maar niet andersom.

    • rolfran schreef:

      Beste Pijlstaart,
      Inderdaad heeft met spijtig genoeg (ook om technische redenen) geen plaats genoeg in de normale patroon om groter ladingen in te brengen.
      Valt toch sterk te betwijfelen of ook met staalhagel in cal 20, niet deze resultaten kunnen worden bereikt dan met loodhagel of tungsten.
      Ik zie geen antwoord op volgende stelling :
      Een voordeel van een cal 20 is, door het feit dat er op zich minder hagel verspreid wordt, de kans op “ziekschieten” -meer randhagel in cal 12-, zelfs te verkiezen is ?.
      Zoals bekend kunnen cal 12- jagers, gezien de mogelijke ladingen 32 – 36 gram, in veel gevallen niet aan de verleiding weerstaan om op “te grote” afstanden wild aan te spreken en nodeloos te kwetsen en verloren te schieten, met alle gevolgen van dien.

  • pijlstaart schreef:

    32 en 36 gram ladingen bij staalhagel kunnen inderdaad niet ingezet worden om de effectieve schotafstand te vergroten, alhoewel , men kan er twee dingen mee nastreven, enerzijds kan men de dekking behouden bij gebruik van een grotere hageldiameter : cal 12 staal 5-28 gr bevat ongeveer 250 korrels hagel
    cal 12 staal 4-32 gr bevat ” 235 hagelkorrels
    Anderzijds weet men dat hagel met bvb diameter 3.75 mm verder draagt dan diameter 3mm,waardoor men bij gebruik van een 36 gr, wild effectiever kan strekken zonder dat men dit doet op “te grote” afstanden.
    Dat wat betreft het ziek schieten van dieren, meer zou voorkomen bij een 12 dan bij een 20 zou ik niet weten, daar men bij staalhagel weinig afzwaaiers heeft.

  • rolfran schreef:

    Beste Pijlstaart,
    Dank voor de onderbouwde stelling.
    U bedoeld met :
    “cal 12” staal 5-28 gr bevat ongeveer 250 korrels hagel,
    waarschijnlijk wel cal 20. Efkens een kleine schrijffout.
    Heeft U weet of er bepaalde “Patroonfabrikanten” cal 20 ook Magnum 76 cm, staalhagel, te koop aanbieden ? Het is maar een idee dat deze patroon ook doeltreffender zou kunnen worden gebruikt bij bv bejaging van de vos ?

  • Aloys schreef:

    toch gek hoe makkelijk sommigen toch beïnvloed worden door dat ‘magnumitis’ van over de grote plas. Het is helemaal niet zo dat je met meer hagel verder kan schieten. En het is ook niet zo dat een cal 20 verder draagt dan een cal 12. Om ver te schieten heb je perfect ronde hagel nodig. Dus hoe harder de hagel, hoe beter. Grove hagel kan echter technisch niet geproduceerd worden met een even hoog antimoon (Sb) -gehalte dan fijne hagel. Dus grove hagel is altijd zachter. Enerzijds wordt hagel tijdens het schot gedeukt in de loop. Zachte hagel wordt zelfs al gedeukt tijdens het productieproces van de patroon. (snij maar eens een patroon open en kieper de hagel in een groot bord. Alle hagel die na verloop van tijd plots stopt, was gedeukt! Volledig ronde hagel blijft nooit stabiel liggen in’t bord.) Dat deuken tijdens ’t doorlopen van de loop kan wat verholpen worden door gebruik van een tussenmedium zoals fijne bloem of plastic die NA HET VULLEN VAN DE HAGEL ER BIJ INGETRILD WORDT. Dus NIET loodhagel en bloem/plastic vooraf mengen en daarna de patroon vullen.
    OPGELET: geen fabriekspatroon openen en extra een lepeltje bloem bijtrillen want dat beetje bloem kan de druk aardig laten oplopen tot ver boven de toelaatbare druk!
    Anderzijds wordt hagel ook vervormd in de loop door contact met de loopwand. Hoe korter de hagelkolom, hoe minder korrels in contact met de wand, hoe hoe hoger het potentieel voor een ver schot. Dus bij lopen van dezelfde kwaliteitsklasse zal 28 gr hagel in een cal 20 meestal minder ver gegroepeerd blijven dan 28 gr van dezelfde hagel in een cal. 12.
    Met een stokje is’t makkelijker iets aan te wijzen dan met een knuppel. En gezien een cal. 20 meestal veel lichter is dan een cal 12, is’m dus sneller en gemakkelijker op doel te brengen. En daarbij maken meestal de betere schutters de stap naar een kleiner caliber, enerzijds om de uitdaging te vergroten en anderzijds omdat ’t nu eenmaal prettiger te dragen is, zowel wapen als munitie. Denk hier ook maar eens aan de overstap bij ’t leger van .308 naar .223.
    Het is dus eigenlijk nogal gek om over te stappen naar een cal 20, maar dan voor alle zekerheid toch maar een 3″ te nemen… Denk maar eens wat de wad doet bij’t verlaten van de patroon om dan een optater te krijgen van de forcing cone aan ’t eind van de kamer.
    Als besluit gewoon dit: benader hagelpatronen best niet theoretisch, maar test ze uit in de praktijk. En als je dan aan ’t testen bent, doe dan ook eens een kleiduifcartouchke met 24 gr staalhagel nr 7,5 door een full choke op zo’n hoge duif… of als je een cal 12 hebt met zo’n lelie, probeer dan eens dat patroontje van Frank met 23 gr staalhagel dat aan 520 m/s uw (weinig of niet gechokete) loop verlaat.
    En als je een goede patroon hebt, blijf er bij, zeker als je extreme dingen wil doen. En vooraleer over te stappen naar een ander patroon, test ze in de praktijk! Zoek de patroon die bij een bepaalde loop past.
    En nog 1 ding: een praktijktest begint met een stuk papier op de gewenste afstand en gaatjes tellen en dekking bekijken. Maar dat stukje papier is slechts 2 dimentioneel, het zegt dus niet of dat ene gaatje niet werd gemaakt door een bolletje vooraan in de kolom terwijl zijn gebuur misschien 5 m achterop kwam… Dus als de dekking een beetje geeft wat verlangd wordt, doe dan eens wat clays of beter: wat houtduiven.
    En wie nu denkt aan’t zelf herladen van hagelpatronen moet toch wat opletten. Hier zit een tamelijke hoeveelheid nogal snel kruit achter een deftig ‘kop-gewicht’. Je bent dus bezig met nogal gevaarlijke dingen. Misschien voor de lol beginnen met zwartkruit? Een gelijk volume zwartkruit en hagel met er tussen een wad die de patroon mede opvult geeft gewoonlijk een goede vertrekbasis. En bij gebrek aan wads kan je mogelijk experimenteren met 3 à 4 velletjes WC-papier, maar in dit geval niet gaan jagen tijdens een lange droogte… dat WC-papier wil nogal wat blijven navonken…
    en natuurlijk gebruik je best ongebruikt WC-papier 🙂
    oeps, ’t is weeral wat langer geworden dan ik eigenlijk van plan was, maar er wordt toch zoveel onzin verteld over ons cartouchkes…

  • pijlstaart schreef:

    Ik bedoel wel degelijk cal 12 !
    Winchester heeft in zijn gamma staal de DRYLOK SUPERSTEEL cal 20 3″ 28gram nr3 .
    Ook in hun BLIND SIDE HEX STEEL reeks zit er een cal 20 3″.
    Weet alleen niet of die dingen te verkrijgen zijn bij ons !
    Let wel op, deze patronen zijn hogedrukpatronen en kunnen niet in gelijk welk wapen afgeschoten worden !!!!!!!!!!

  • rolfran schreef:

    Beste Alois,
    Beste Pijlstaart,
    Ik dank jullie voor het verhelderend “debat”, ik heb wel enige bijkomende wijsheid opgeslagen op mijn harde schijf.
    Ik dank ook de webmaster, die met dit forum, het mogelijk maakt om dergelijke zaken op een aangename wijze bespreekbaar te maken.
    Groet.

  • Jachtwachter schreef:

    Ik heb eens even teruggekeken (Ik kwam er bij ongeluk op terecht via een andere internetzoektocht) naar deze “posting” en ik versta nog steeds niet hoe er men bij komt dat de .410 gelijk staat met gauge # 67-68. Ik doe dan misschien moeilijk, maar ik kan mij enorm lastig maken over zo iets, daar waar in elke litteratuur, op internet, in wapenboeken en zelfs bij de wapenhandelaars, men te weten komt dat een .410 gelijk staat met gauge 36 en niet 67 of 68. Iedere wapenexpert kan het zeggen en ik citeer hier dan ook A.E. Hartink, internationnaal bekende wapenexpert die duidelijk stelt in zijn encyclopedie “jachtgeweren” uitgeverij “Rebo Productions uitgave 1998” op pagina 43, wat eigenlijk de .410 is. Temeer ik zelf twee .410 bezit en al mijn munitie hiervoor aangeduidt staat met Cal 36. Sorry indien ik oude koeien uit de sloot haal, maar ik heb dit reeds in één van mijn vorige posts op een andere rubriek aangehaald en ik vindt dat men zich in deze materie zeker geen fouten mag of kan veroorloven gezien het gevaar hieraan verbonden. Ik hoop dan ook dat mijn terechtzetting in deze goed aanvaard wordt en misschien het basisartikel ter aanpassing kan voorgelegd worden. Het is daarbij belangrijk dat onze nieuwe kandidaat-jagers met correcte informatie kunnen vertrekken temeer gelet op de goede reputatie van deze site en de zeer verhelderende en steeds correcte aanhalingen.

  • hunter schreef:

    Hallo,
    Het is bedroevend vast te stellen dat sommige mensen steeds aan/met munitie willen knoeien. (wat dan nog strafbaar is ook)
    Zelf heb ik heel veel magnum patronen verschoten met zeer bevredigende resultaten.
    Waarom zouden ze anders gefabriceerd worden, maar ze kosten wel iets meer..
    Ik vraag me af hoeveel Aloys er ooit verschoten heeft, of dacht verschoten te hebben. Schoenmaker …….
    vg
    Hunter

  • hunter schreef:

    En toen zweeg Aloys…

Laat een reactie achter