Deel I – Historiek, training, jacht
De discussie of Jagen dan wel of niet de oudste sport is willen we hier niet starten. Jagen was eerst levensnoodzakelijk werd dan een bezigheid voor de edelen en is nu een sport en passie voor velen.
Wat de oudste jachtmethode is, is wel bekend. Niet Valkenjacht of Valkerij, maar Coursing, de jacht met honden, valt deze eer te beurt. Evenwel op het Europees Continent is jacht met honden op levende dieren verboden.
En dus valt de eer van de de oudste, nog beoefende, jacht te beurt aan de Valkerij. Waar onder Valkerij verstaan wordt: de jacht met een getrainde roofvogel.
De Valkerij gebeurt meestal met een Valk of een Havik. De “sport” bestaat vooral uit de samenwerking, na jarenlange training, tussen mens en dier. Vooral omdat de meester Roofvogels eenzaten zijn is deze training niet te onderschatten. Enkel de Harrishawk die in de vrije natuur ook in groep jaagt (zoals de voorouders van de hond) is wat makkelijker te trainen voor de jacht.
De roofvogel blijft afgaan op zijn eerste instinct, jagen voor voedsel. En enkel omdat de valkenier hem hierbij helpt en omdat de roofvogel de valkenier associeert met voedsel is er een succesvolle samenwerking. De werklust komt voornamelijk uit de drang voor eten. Door de sturing van de eetlust kan de Valkenier een succesvolle Jachtdag voorbereiden en realiseren.
Deze drang naar eten is ook de enige drijfveer om de training tussen vogel en mens te realiseren. Van nature uit is de roofvogel schuw. En enkel door telkens voedsel te associëren met de aanwezigheid van de valkenier resulteert uiteindelijk in een zeker vertrouwen. De handschoen, nodig om te beschermen tegen de klauwen, speel t hier ook een rol als “houvast” voor de vogel.
Dan volgt de training. Eerst om terug te komen naar de Valkenier, dan om te jagen. Dit laatste gebeurt instinctmatig, maar het apporteren moet zeker geleerd worden. Een paar jaar training, afhankelijk van de Roofvogel soort is een minimum.
Sinds 2010 is de Valkerij opgenomen in de UNESCO lijst van het levend cultureel Erfgoed.