Balkonscène

Normaal gesproken doe ik niet aan dierendag. Ik vind het een mallotige uitvinding van een dieronvriendelijke en tot op het bot vercommercialiseerde samenleving. Elk jaar op 4 oktober besef je weer hoe ernstig het is gesteld met de relatie tussen mens en dier in ons land. Ook dit jaar was het weer raak. De Dierenbescherming lanceerde rond 4 oktober een nieuwe campagne waarbij de grenzen van het fatsoen weer eens werden opgerekt. Bijna elke avond werd het spotje op televisie en radio uitgezonden. We zien een kind achtergelaten op een balkon van een armetierig flatje. Ze prevelt wat in zichzelf en zegt: ‘Hoe denk je dat ik me voel als je mij hier opsluit’.
Dan staat het kind op. Een hand van een volwassene komt in beeld en draait aan de binnenkant van de deur een sleutel in het slot. Als de balkondeur opengaat verandert het zielige mensenmeisje plotseling in een hond en spreekt een stem ons toe: ‘Als dit een kind overkomt vinden we dat niet normaal. Voor veel dieren is dit helaas dagelijkse realiteit.’

Elke keer als het spotje voorbij komt heb ik de neiging de kijkdoos het raam uit te smijten, want veel infantieler kan het niet. Wat wordt het volgende filmpje? Een dementerende opa achtergelaten aan een boom? Een uitgeteerd baby’tje vastgeklonken aan de randen van de wieg?
De werkelijkheid van een dier is niet inwisselbaar voor die van de mens. Wie dat wel doet maakt zich, zoals in het spotje van de Dierenbescherming, al snel schuldig aan populisme en demagogie. Het gilde van dierenbeschermers heeft echter nieuwe geldschieters nodig. Daarom speelt men stevig ‘op de emotie’. En dat maakt het eigenlijk nog erger. Het past in een traditie. In 2009 maakte dezelfde club een filmpje waarin een spuit in een (nep)oog van een proefkonijn werd geprikt. Dat spotje werd door de Reclame Code Commissie in verband met echte kinderogen verboden voor uitzendingen in de vroege avond. Wat mij betreft mag diezelfde commissie de nieuwe balkonscène eveneens verbieden en wel op elk uur van de dag: misleiding is immers een van de criteria waarop reclame-uitingen verboden kunnen worden.
Toegegeven, dit is geen misleiding in de categorie ‘er zit niet in, wat er op het pak staat’. Het is nog veel erger: het is emotionele misleiding, waarbij op een onethische manier gebruik wordt gemaakt van een ernstige zaak als kindermishandeling, met als doel mensen geld uit de zakken te kloppen en de publieke opinie te beïnvloeden. Alleen al de suggestie dat mensen die hun hond op het balkon parkeren – mijn hond ligt regelmatig buiten aan de lijn of is een dagje alleen in huis – vergeleken zouden kunnen worden met mensen die hun kind mishandelen is te belachelijk voor woorden. Die boodschap is zo ongenuanceerd en stupide dat hij op de publieke omroep niet thuishoort. Wat mij betreft is het hondenmeisje een nieuw dieptepunt in de ‘vermenselijking’ van het dier. Symbool van een zieligheidscultus die geen einde lijkt te kennen.
– Publicatierecthten, Oswin Schneeweisz, auteur van het Boek Jacht

De Jacht – Oswin Schneeweisz